برج و باروهای یزد

برج و باروهای یزد قدمتی بس طولانی دارند که به دوران دیلمیان و اتابکان می رسند

 

در گذشته؛ مردم برای در امان ماندن از هجوم غارتگران و دشمنان، اقدام به احداث حصار، قلعه، برج، دروازه و خندق در اطراف شهر می کردند و در تمدن شهرنشینی قدیم بسیار اهمیت داشته که یزد هم از این امر مستثنی نبوده است. شاید قدما همان گونه که برای خانه خود حریم قائل بوده اند، ساخت این حریم را برای شهر و دیار خویش نیز ضروری می دانستند.

 

Yazd towers and barracks

Yazd towers and barracks dating back to Dilmian and Atabakan

In the past, people built fences, castles, towers, gates, and ditches around the city to protect against the onslaught of looters and enemies, and it was important in ancient civilization that Yazd was no exception. They may have traditionally considered it necessary for their home and their home, just as they did for their home.

یازار مسگری یزد

بازار مسگرهای یزد

سفیدگری مس

سفیدگری عبارتست از سفید کردن ظروف مسی با قلع، که بعد از خرید و قبل از استفاده و یا هر دو سال یک بار انجام می‌شود. معمولاً بعد از خرید مس یا هر دو سال یکبار که ظروف به مرور زمان سفیدی خود را از دست می‌دهند و رنگ آن‌ها تیره می‌گردد آن را جهت سفید کردن به سفیدگر می‌دهند.

 نمای بالای باغ دولت آباد یزد

کوشک باغ دولت آباد یزد

ویژگی دیگر باغ‌های ایرانی وجود عمارتی به نام کوشک یا کاخ در وسط باغ است که در باغ دولت آباد قسمت هشتی و بادگیر (که به گفته‌ای بلندترین بادگیر جهان به ارتفاع 33 متر و 80 سانتی‌متر است) در مرکزیت باغ واقع شده است که باد از طریق پره‌های بادگیر و تنوره آن به صورت مجتمع بر روی حوض آب که در زیر بادگیر قرار دارد هدایت شده و مانند کولر آبی اتاق‌ها و فضاهای مجاور تابستانی را خنک می‌کرده است. مکانیزم و عملکرد این بادگیر هشت وجهی به گونه‌ای بوده که باد خنک ورودی در صورت بسته بودن درب اتاق زیر بادگیر و با ایجاد فضای خلأ باد گرم که چگالی کمتری داشته از وجه خلاف ورود باد به خارج هدایت می‌شده و در نتیجه موجب مطبوع شدن هوای منطقه زیرین بادگیر می‌شده است.

محل ورود آب آسیاب کوشکنو یزد

 

محل ورود آب قنات به آسیاب آبی کوشکنو یزد

 

دخمه مردگان زرتشتیان یزد 

زرتشتیان از جمله اقلیت های مذهبی‌اند که دارای آداب و رسوم خاصی هستند. پیروان زرتشتیان بناهایی را می‌ساختند که آنها را مخصوص به خودشان می‌پنداشتند و آداب و رسوم خود را در این بناها اجرا می‌کردند. از جمله این بناها، قبرستان زرتشتی‌ها در یزد است که دارای آداب و رسوم خاصی برای مردگان زرتشتی هاست.
گور دخمه زرتشتیان یزد که به نام های برج خاموش و برج سکوت معروف است، در شهر یزد در منطقه ای به نام صفاییه و روی یک کوه کم ارتفاعی قرار دارد که نام این کوه، کوه دخمه است که جزو آثاری است که بسیاری از مردم از آن بازدید می‌کنند.

تاریخچه دخمه مردگان

در این قبرستان طبق آداب و رسوم زرتشتی‌ها، اجساد مرگان را در آن قرار می‌دادند تا خوراک لاشخورها شوند. درون این قبرستان که به شکل گودالی است، سوراخی قرار دارد تا بعد از اینکه لاشخورها اجساد را خوردند استخوان ها در دورن این چاه ریخته شود. در زمان های دور حدود نیم قرن پیش این آداب و رسوم که مردگان را در جایی مانند دخمه بریزند ممنوع بود و حالا زرتشتیان اجساد خود را در کنار این دخمه که قبلاً خوراک لاشخورها بود دفن می‌کنند.
دور قبرستان زرتشتی ها در یزد دیواری ضخیم و به شکل برج که بسیار محکم و با دوام است، قرار دارد و پله هایی بسیار سطح زمین را به این قبرستان هدایت می‌کند.

 

پذیرایی متفاوت در ایام محرم یزد 

عرضه قلیان نذری به تعداد زیاد در مراسم روضه خوانی، منزل.. در یزد، این سبک پذیرایی در این مراسم قدمتی بالای ۱۰۰ساله دارد.

آسیاب آبی قدیمی در یزد

 

چرخ آسیاب آبی کوشک نو یزد

یزد دیارعزیزانی است که دین را با تعهد ، علم را با تخصص و عمل را با تلاش و کوشش عجین ساخته اند و ازاین رو ست که یزد دارالعباده و دارلعلم ایران نام گرفته است و یزدی هرجا پا نهاده این فرهنگ را درطبق اخلاص به دیگران ارائه کرده و مایه آبادی و آبادانی شده است.

یکی از از این شاهکارها ، قنات تاریخی و کهن زارچ است که در طول مسیر طولانی خود زمینه بهره مندی مجاوران خودرا به اشکال مختلف فراهم نموده  . ایجادپایاب های محلی  ، حفر سرداب های منازل و ساخت آسیاب آبی در مسیر این قنات و سایر قنات های استان به وفور دیده می شود.

از جمله آسیاب های آبی یزد ، آسیابی است که در محله کوشک نو و در پشت دروازه این محله درکنار حسینیه ، آب انبار ، بازارچه ی این محل قراردارد. آسیابان کوشکنو آقای غلامعباس طاحونه دار که این میراث را از اجداد خود به ارث دارد می گوید : چرخ این آسیاب  تا اواخر دهه 40 با استفاده از نیروی آب قنات می چرخیده است و روزانه 250 من گندم را آرد می کرده است.

 

از ویژگی های  منحصر به فردآسیاب کوشکنو

از ویژگی های منحصر به فردآسیاب کوشکنو این است که بر محل تلاقی سه قنات صدری ، اله آباد و زارچ واقع شده است ، تنوره آن 16 متر عمق و 3 متر قطر داشته است و برای نوررسانی و تهویه این محل 7 نورگیر در آن تعبیه شده است.

این آسیاب مانند سایر آسیاب ها دارای بخش های مختلفی از جمله آغل ، پایاب ، محل استراحت مراجعین و ...است که امروز این کاربری ها را ندارد . 

"حسن شهاب نیا" فرزند این آسیابان پیر ، میراث اجدادی خویش را بازسازی و با ایجاد 85 پله و پیمایش قریب 100 متر امکان بازدید از این محل را در عمق 22 متری زمین فراهم نموده است.

با توجه به موقعیت جغرافیایی این آسیاب که در یکی از محلات قدیمی یزد و درکنار برج و مسیر اصلی زندان اسکندر قراردارد و با عنایت به مجموعه ارزشمند بافت قدیم کوشکنو و قدمت 3500 ساله قنات زارچ این محل می تواند به یکی ازاماکن مهم گردشگری استان تبدیل شود .

 

پشت بام خانه های قدیمی یزد 

 

کوچه و بادگیر های قدیمی یزد

 

 کوچه و بادیگیر های قدیمی یزد

شهر کویری یزد با جذابیت های فوق العاده ی تاریخی که تماماً ثبت جهانی شده و در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است ، می توان از آن به عنوان دومین شهر تاریخی جهان نام برد .

بافت تاریخی یزد

بافت تاریخی یزد به عنوان گسترده ترین و اصولی ترین و نیز دست نخورده ترین بافت تاریخی کشور و دومین بافت خشتی دنیا به ثبت رسیده است .

 

یزد شهر دوچرخه ها

به درستی روشن نیست که از کی شیار خوش نگار چرخ دوچرخه ها بر کوچه ها ، بازارها و گذرهای خاکی شهر یزد نشست

آیا نخستین بار ، ویس قنسول انگلیس آن را به یزد آورد، یا گماشته های هندی سفارت بریتانیا و یا مدیر بانک شاهی و شاید کارپرداز بیگانه ی تلگرافخانه ی یزد . شاید هم میسونرهای انگلیسی بیمارستان مرسلین یزد و یا اینکه یکی از بازرگانان نام آور یزد به نام رشتی ، همو که سال ها بعد ، اتول ( اتومبیل) را به یزد آورد و اتول خان رشتی ، برگرفته از نام اوست . از خلال برخی کتاب ها ، اشاره ای به وجود انبوه دوچرخه ها در شهر یزد شده ، امّا کهن ترین یاد کرد، بر می گردد به یادبوده های دکتر محمد علی اسلامی ندوشن در سال های پیش از 1320 هجری شمسی در کتاب « روزها» که چنین می نویسد :
 
« شارسان [یزد] در آن زمان ، یک خیابان اصلی داشت ، هنوز آسفالت وجود نداشت ، اتومبیل خیلی کم بود ، چند درشکه بود و تعدادی زیادی دوچرخه ، عدّه ی کثیری از اعیان