۲۵
اسفند
ویژگی دیگر باغ‌های ایرانی وجود عمارتی به نام کوشک یا کاخ در وسط باغ است که در باغ دولت آباد قسمت هشتی و بادگیر (که به گفته‌ای بلندترین بادگیر جهان به ارتفاع 33 متر و 80 سانتیمتر است) در مرکزیت باغ واقع شده است که باد از طریق پره‌های بادگیر و تنوره آن به صورت مجتمع بر روی حوض آب که در زیر بادگیر قرار دارد هدایت شده و مانند کولر آبی اتاق‌ها و فضاهای مجاور تابستانی را خنک می‌کرده است. مکانیزم و عملکرد این بادگیر هشت وجهی به گونه‌ای بوده که باد خنک ورودی در صورت بسته بودن درب اتاق زیر بادگیر و با ایجاد فضای خلأ باد گرم که چگالی کمتری داشته از وجه خلاف ورود باد به خارج هدایت می‌شده و در نتیجه موجب مطبوع شدن هوای منطقه زیرین بادگیر می‌شده است.
این بنا از سه شاه‌نشین با درهای مشبک، اتاقک بادگیر، هشتی و دو اتاق پستو تشکیل شده و شکل کلی بنا به یک هشت‌ضلعی شبیه است. سقف قسمت میانی (هشتی) اثر استاد حاجی علی اکبر آخوند است و کاربندی بسیار زیبایی دارد. بخش بیرونی محل استقرار کاروان‌ها و رسیدگی به امور حکومتی است و شامل جلوخان و سردر، تالار آیینه، عمارت تهرانی، دو بازارچه، آب انبار عمومی می‌شود. آن‌چه این باغ را از میان باغ‌های ایرانی متمایز ساخته، بادگیر مرتفع آن است که با ۳۳٫۸ متر بلندترین بادگیر خشتی جهان شناخته شده است و از دیگر خصوصیات این بادگیر هشت‌ضلعی بودن آن است که باعث می‌شود باد در هر جهت به راحتی و به سرعت به قسمت زیرین هدایت شود. از سوی دیگر، در زیر این بادگیر حوضی قرار دارد که وزیدن باد به سطح آب حوض، هوای خنکی را در داخل بنا ایجاد می‌کند.
طرح باغ دولت آباد یکی از اصیل ترین و بدیع ترین طرح های باغ رسمی ایرانی است. سطح باغ به دو بخش با محیط مستطیل با ابعاد 116 در 274 متر و 104 در 278 متر ، تقسیم می شود که به صورت عمود بر هم قرار گرفته اند. محور تقارن مستطیل بزرگتر - محور اصلی باغ- در راستای شمالغربی- جنوبغربی با زاویه 30 درجه نسبت به محور غربی- شرقی قرار می گیرد. محیط مستطیل بزرگتر باغ "اندرونی" را شکل می داده که در واقع باغ خصوصی و اقامتگاه خانواده بوده است. محیط مستطیل کوچکتر که در سمت شمال قرار دارد ، محدوده ی باغ بیرونی را مشخص می کند. این باغ که باغ "بهشت آیین" نامیده می شود ، محل برگزاری تشریفات حکومتی و مراسم ورزشی بوده است.
دربهای ارسی در جهت قائم باز و بسته می‌شود و کارایی فضا را تا حد قابل توجهی افزایش می‌دهد؛ علاوه بر آن، کاربرد شیشه‌های کوچک رنگی مانع تابش نور شدید خورشید به داخل عمارت می شود. رنگ‌های قرمز، سبز، آبی و سفید شیشه‌ها علاوه بر این که با انعکاس نورخورشید، زیبایی خاصی به عمارت می‌بخشد، سبب دور شدن حشرات مزاحم نیز می‌شود. این شیشه‌های رنگی مانند شیشه‌های رفلکس امروزی کار دید به خارج از اتاق را فراهم می‌سازد و مقدار روشنایی روز و نور خورشید را به طور قابل ملاحظه‌ای تعدیل می‌سازد و این مورد نیز از جمله راهکارهایی است که انسان در مقابله با خشونت طبیعت در این بخش از سرزمین ایران اندیشیده است.
باغ دولت آباد یکی از قدیمی ترین باغ های شهر یزد است و نکته منحصربفرد و جالب درباره آن وجود بادگیری به طول ۳۳/۸ متر بر روی عمارت باغ است که بلندترین بادگیر خشتی دنیا شناخته می شود.
باغ دولت آباد یزد در فهرست آثار ملی و هم در لیست میراث جهانی یونسکو قرار دارد و از ارزشمندترین جاذبه های ایران به شمار می رود. قدمت باغ به اواخر دوره افشاریه برمی گردد زمانی که محمد تقی خان بافقی که از خاندان خوانین یزد بود دست به ساخت این باغ زیبا زد. او در ابتدا قبل از اینکه قسمت های مختلف باغ را بسازد به فکر آبیاری درختان و گل های باغ بود برای همین با حفر قناتی به طول ۶۵ کیلومتر، آب را از مهریز به محل این باغ در یزد منتقل کرد. این قنات بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد و از ترکیب ۵ رشته قنات به وجودآمده است. سرچشمه قنات ارتفاعات مهریز بود که در طول مسیر ۶۵ کیلومتری اش بخش هایی از زمین مهریز را آبیاری می کرد و چند آسیاب آبی را به راه می انداخت امروز اما دیگر از این قنات برای آبیاری باغ استفاده نمی شود و به جای آن از چاه نیمه عمیق مجاور استفاده می شود.
باغ دولت آباد یزد از باغ‌های قدیمی شهر یزد در کشور ایران است و یکی ازبلندترین بادگیرهای خشتی جهان با ارتفاع ۳۳ متر و ۸۰ سانتیمتر در این مکان ساخته شده است. طرح باغ دولت آباد یکی از اصیل ترین و بدیع ترین طرح های باغ رسمی ایرانی است. این باغ هم ردیف باغ فین در کاشان و باغ شاهزاده ماهان در کرمان می‌باشد. باغ دولت آباد یزد یکی از باغ‌های ایرانی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو است.
این باغ در ایام نوروز پذیرای تعداد زیادی از علاقمندان به طبیعت و معماری است و در این ایام روزانه حداقل هزار نفر از آن بازدید می کنند.
این باغ به دو قسمت کلی اندرونی و بیرونی تقسیم می شود.
بخش اندرونی شامل: ساختمان های هشتی(بادگیر تابستانه) بهشت آئین (زمستانه) حرمخانه(حرمسرا) مطبخ (آشپزخانه) اتاقهای خدمه، اصطبل های تابستانه و زمستانه،
یزد بیشترین تعداد بادگیرهای ایران را دارد. این شهر دارای بادگیرهای فراوان است به طوری که در گذشته بر بالای هر خانه ای، بادگیری وجود داشت و در واقع دلیل نامگذاری یزد شهر بادگیرها هم همین موضوع است. مزیت و کارایی مهم و بزرگ این بادگیرها این بود که می توانستند گرمای سوزان یزد را به هوای خنک و مطبوعی تبدیل کنند و در واقع از این بادگیرها به مانند تهویه های قوی استفاده می شده است.
بلندترین بادگیر جهان محسوب می شود و شهرت جهانی دارد. این بادگیر در دوران زندیه و قاجار و حدود ۲۷۰ سال پیش ساخته شده است و معماری زیبای آن به سبک همان دوران است. بادگیر باغ دولت آباد در سال ۱۱۶۰ هجری قمری توسط فردی به نام محمد تقی خان بافقی ساخته شد که خوان بزرگی در خوانین یزد بود.
Yazd has the largest number of Iranian windmills. This city has many windmills so that in the past there was windmills on top of every house and that is why Yazd is named the windmills city. The great advantage of these windshields was that they were able to convert the scorching heat of Yazd into cool, cool air, and in fact they were used as strong ventilators.
It is the world's tallest windmill and has a worldwide reputation. Built in the era of Zandieh and Qajar, it was built about 4 years ago and its beautiful architecture is of the same era. The wind farm of Dolatabad was built in the year 6 AH by a person named Muhammad Taqi Khan Bafaqi who was a great singer in Khanin Yazd.
بازارچه ای در دل بافت قدیمی،به بازارچه ی چهار سوق شهرت دارد که در دل خود حجره های رنگارنگی را جای داده است.
.In the heart of the old context, the market is known as the Four Souks Market, which has colorful cells in its heart
بزرگترین بادگیر در باغ دولت آباد یزد که جهانی شد.
.The largest windmill in Yazd's Dolatabad garden became global
عمارت زیبای باغ دولت آباد یزد
Beautiful Garden Mansion of Dolatabad Yazd
